Honoré de Balzac (1799-1850) is de eerste schrijver waar ik echt ben van gaan houden. De stakhanovist van de Franse letteren, 95 romans en novellen op 18 jaar tijd, de meest Breliaanse van de Franse schrijvers. “Vivre, c’est mauvais pour la santé”, de lijfspreuk van Brel had evengoed die van Balzac kunnen zijn. Balzac is niet alleen een steengoed schrijver, hij vond zowat op zijn eentje ook de blauwdruk uit van de moderne roman. Schreef men de eeuwen voor hem theater of poëzie om een literaire carrière uit te bouwen, na hem kon dat plots ook door romans te schrijven. Leo Tolstoi, Fjodr Dostojevski, Gustave Flaubert en Emile Zola, maar ook Tom Wolfe, Michel Houellebecq en Haruki Murakami danken er hem vandaag nog voor. Dankzij hun geliefde Honoré groeide de roman uit van een minderwaardig genre tot een “genre majeur”.
In het kader van de boeiende tentoonstelling “Rodin: Balzac, verhaal van een meesterwerk” vroegen Antwerpen Boekenstad en het Middelheim-museum me om drie literaire café’s te organiseren. Die zitten er nu op, en ik ben een tevreden man. Volle zalen, enthousiaste reacties, schitterende sprekers.
Een bevriende kunstenaar die mijn voorliefde kent, schonk me ooit een prachtig portret van de schrijver. Een bevriende academicus stond op een dag met plezier zijn in kalfsleder ingebonden Comédie humaine af. Organisch groeiden ze samen uit tot een essentieel bestanddeel van mijn woonkamer. Voor de spiegel die zovele burgerappartementen tooit, plaatste ik de boeken; het schilderij bevestigde ik aan de muur. Wat bleek? Vanuit mijn zetel zie je de indrukwekkende reeks Balzacs staan, en daarboven in de spiegel gereflecteerd zijn portret. Arendsogen die spiegelschrift kunnen lezen, bemerken onderaan dat mooie stukje portretkunst de welgekozen woorden die schilder Kris Gevers bij wijze van handtekening toevoegde: “Bart, voor de hartstocht, de mens dus, Kris.” Je kunt Balzac niet beter samenvatten.
De tentoonstelling loopt nog tot 14 december. Info vindt u hier.
(Portret Balzac: Kris Gevers.)
(Foto: Lucie Bausart. Je ziet links nog net de ontembare balzacien Franc Schuerewegen. Ondergetekende verleent een stem aan het standbeeld van Balzac… van Rodin.)
