Jean-Claude Izzo: Kaarsen stelen in de kerk

Jean-Claude Izzo: Kaarsen stelen in de kerk 150 150 Bart Van Loo
Een kanker wordt Jean-Claude Izzo in 2000 fataal. Je denkt met spijt aan al het fraais dat de 55-jarige auteur nog geschreven zou hebben, zeker als je weet wat hij de laatste vijf jaar allemaal nog uit zijn pen heeft laten vloeien. Het bekendste is zijn Marseillaanse misdaadtrilogie met de dissidente ex-politieagent Fabio Montale als aanstekelijke held. Minder geweten is dat hij daarnaast nog enkele knappe romans schreef die door uitgeverij Geus gelukkig stelselmatig vertaald worden.
  • De zon van de stervenden vertelt het verhaal van clochard Rico die nadat zijn kameraad Titi is gestorven Parijs verlaat en naar het zuiden trekt om in de zon te sterven. Onderweg trekt zijn verleden aan hem voorbij. Zijn mislukte liefdes, zijn vrouw, zijn zoon en hij vraagt zich af hoe hij uiteindelijk in de goot is beland. “Maar natuurlijk viel er helemaal niets te begrijpen. Het was gewoon het leven. Iets tussen twee mensen dat spaak loopt. Als een mislukte afspraak. Gewoon het leven.” Rico’s leven als clochard is geen pretje, maar af en toe valt hem wat kameraadschappelijkheid te beurt, soms zelfs vriendschap, één keer een flard liefde. Wanneer je het niet meer verwacht, serveert Izzo op het einde nog een onverwachte ontknoping.
  • De nu eens melancholische dan weer erg preciese bladzijden over het leven op straat laten je niet onberoerd. Kaarsen stelen in kerken om wat verlichting te hebben, een woord opzoeken in een woordenboek in de Fnac, vechten om een fles wijn, rillen en huilen van de kou en ellende. “Het kwaad is onwezenlijk. Het is als de hel, zolang je niet op de gril hebt gelegen, kun je je er geen voorstelling van maken.” Gelukkige mensen hebben geen geschiedenis.
  • Izzo vindt de juiste woorden en het perfecte ritme om van Rico’s penibele wedervaren, dat makkelijk een moraliserende vertelling had kunnen worden, een zowel vlotlezende als aangrijpende roman te maken. Tegelijkertijd is dit verhaal een maatschappelijk relevant document waarin op pertinente wijze het leven op straat in de verf wordt gezet. Een dubbele aanrader dus.

Jean-Claude Izzo, De zon van de stervenden (vertaald door Marijke Scholts), De Geus. Dit stuk verscheen eerder in Knack.